Laat ik beginnen met dat ik graag een nieuwe term wil introduceren; Big Social. Als Apple, Amazon, Facebook en Google samen Big Tech heten, hoe noemen we dan Facebook (en dus Instagram), Youtube, TikTok, Snapchat, LinkedIn, Pinterest en Twitter? Big Social dus.
Big Tech lijkt eindelijk regels opgelegd te krijgen waardoor hun macht kleiner wordt en daarmee ook de kans op eventuele misbruik ervan. Een aantal van de nieuwe regels (als het voorstel van de Europese Commissie wordt aangenomen) zullen ook invloed hebben op andere social media platformen dan alleen Facebook, Instagram (want Facebook weet je wel) en Youtube (Google). We krijgen dan meer transparantie over o.a. algoritmen en advertenties. Dat is al een goede start, maar na het lezen van het boek Hooked van Nir Eyal vraag ik me af of er ook niet een bepaalde verantwoordelijkheid van de Big Social verwacht mag worden. Verschillende oud-medewerkers van Big Social hebben hun zorgen al geuit in interviews en artikelen. Voor veel oud-medewerkers was de manipulatie van de gebruiker een acceptabel punt voorbij. Door het verdienmodel trekt Big Social zoveel- en zolang mogelijk aan je, totdat je toch de app weer geopend hebt. De simpele reden hierachter: meer geld aan adverteerders verdienen. En tuurlijk, je kan gewoon alle notificaties uitzetten waardoor ze min of meer aan een dood paard trekken. Maar laten we eerlijk zijn, voor velen is het al te laat als ze besluiten dat de notificaties uit moeten. Dat is meestal al het teken dat het gebruik van de app een gewoonte is geworden.
Zelfs als je alle mogelijke externe prikkels uitzet, kan een gewoonte genoeg interne prikkels hebben gecreëerd waardoor je dezelfde apps blijft gebruiken. Moet Big Social dan de verantwoordelijkheid nemen en de gebruikers beschermen? Wordt het geaccepteerd als ze een tijdslot op hun app zetten of zullen de influencers daar #nietaanmeedoen? Wat gebeurt er als we de ‘comments’ sectie weghalen? Of als een gebruiker maar maximaal 30 berichten op een dag te zien krijgt. Hoeveel vrijheid moet je als gebruiker willen? Zou je geld betalen om de bemoeienis van Big Social met jouw account te verkleinen? Hoeveel zouden we bijvoorbeeld maandelijks over hebben om onze social media accounts in eigen regie te houden? Door het huidige verdienmodel van Big Social, maar ook de daardoor gecreëerde verdienmodellen van influencers, zal geen van de bovenstaande suggesties in overweging genomen worden. Terwijl ze mogelijk wel een oplossing bieden.
In het boek Hooked, dat we met onze boekenclub gelezen hebben, wordt ook aandacht besteed aan de ethische verantwoordelijkheid van de mens. Het boek geeft namelijk verschillende handvatten om producten te ontwikkelen waar gebruikers hooked aan raken. Hoewel dat voor een product owner natuurlijk super waardevol kan zijn, is dat keiharde manipulatie van je klant. De auteur hamert er dan ook op dat je altijd iets moet ontwerpen dat het leven van de gebruiker zal verbeteren. In hoeverre is dat bij Big Social nog het geval? De manier waarop gebruikers gemanipuleerd worden is gelukkig voor een groot deel redelijk onschuldig. Maar er zijn ook onderzoeken waaruit blijkt dat het begrip ‘waarheid’ steeds vager wordt. In Amerika draagt Big Social bij aan een polarisatie tussen de Democraten en Republikeinen. Doordat gebruikers hun eigen feed van waarheid kunnen creëren, ontstaan er enorme verschillen tussen wat als waarheid wordt gezien. Dat is een probleem. Ja? Jawel, best wel. Een mooi voorbeeld is arme Frans, ik bedoel Lange Frans. Hij is één van de gezichten van een groep (Nederlanders) die overtuigd is van volslagen onzin. Als je één keer op een video klikt waar een conspiracy theory wordt toegelicht, ben je voor je het weet zo verdwaald dat je met het OV een weg terug moet vinden. Het algoritme van Youtube geeft vervolgens steeds meer (choquerende) video suggesties waarvan ze denken dat jij dat interessant vindt. Dat is óók prettig, maar in bepaalde categorieën heeft dat als gevolg dat je dus een andere waarheid gaat geloven dan veel anderen. Probeer dan nog maar eens een open discussie met elkaar te hebben.
Waar eindigt de verantwoordelijkheid van Big Social en in hoeverre ben jij als individu verantwoordelijk voor jouw eigen gedrag? Ik denk dat het antwoord daarop redelijk in het midden ligt. Big Social heeft iets gecreëerd waardoor ze nu eigenlijk niet anders meer kunnen. Aan de andere kant zijn er als gebruiker ook manieren om ervoor te zorgen dat je niet iedere keer ingaat op de triggers en belangrijker, dat je je nieuws gewoon van Teletekst haalt.
Misschien zijn jullie het niet met me eens, misschien zullen wij nooit meer aan influencer marketing kunnen doen, either way, bedankt voor het lezen en ik hoor graag hoe jullie erover denken! Benna out.
